عقود از حیث آزادی اراده طرفین(آزاد،ارشادی و تحمیلی)

از حیث این که آثار شروط و مفاد عقد تا چه حد به اراده طرفین وابسته است عقود به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

1-عقد آزاد: عقدی است که متعاملین  هم در انعقاد و هم در تنظیم مفاد آن آزاد هستند مانند بیع که از آزادی برخوردار است و مواردی مثل بطلان بیع ربوی در قانون محدود است.

2-عقد ارشادی: طرفین در انعقاد یا عدم انعقاد آن آزادند ولی اگر چنین عقدی منعقد شود قانون گذار مفادی را به آن ها تحمیل کرده است مانند قرارداد کار که تابع قواعد و مقررات قانون کار است.

3-عقد تحمیلی: عقدی که طرفین یا یکی از آن ها نه در انعقاد و نه در تعیین  مفاد آن آزاد نیستند مانند فروش املاکی که در طرح های دولت یا شهرداری قرار می گیرد.