تقسیم بندی عقود از حیث تاثیر فردی یا جمعی

عقود از حیث تعداد اشخاصی که از عقود تاثیر می پذیرند به اقسام ذیل تقسیم می شوند:

1-عقد فردی: عقدی که آثار آن مستقیما متوجه اشخاصی است که آن را منعقد نموده اند یعنی آثار آن به اشخاص ثالث سرایت نمی کند و اصل بر فردی بودن عقود است.

2-عقود جمعی: عقدی که بخشی از اعضای یک مجموعه آن را منعقد می کنند ولیکن به حکم قانون آثار آن به سایر اعضای مجموعه نیز سرایت می کند این عقود تابع اصل نسبی بودن قراردادها هستند و مانند عقود فردی نمی باشند.

به طور مثال قراردا  ارفاقی  یک نوع عقد جمعی است بین تاجر ورشکسته و عده ای از طلبکارها منعقد می شود ولی نسبت به طلبکاران غیرارفاقی هم سرایت می کند.

درج شرط تعهد به نفع ثالث نیز از همین قسم است که ممکن است به دو شکل شرط جانبی ضمن عقد یا به عنوان یکی از عوضین قرار داده شود که در ماده 786 قانون مدنی حالتی را ذکر نموده که به صورت یکی از عوضین آمده است و آثار آن نیز متوجه سایرین می شود که در این حالت با عقد جمعی مواجهیم مانند صلح مالی به غیر در ازای این که متصالح تا مدت مشخصی نفقه ای را به ثالث بدهد.